سید جعفر حسینی؛ اسماعیل وکیل زاده؛ سید مهدی حسینی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1402، ، صفحه 9-35
چکیده
طرح عملیات کربلای 4 با عنوان «تاکتیک ویژه» پس از حدود هزار ساعت کار روی نقشه‌ها، توسط زبده‌ترین فرماندهان جنگ طراحی شد. این عملیات سوم دی‌ماه سال 1365، در محور خرمشهر تا جزیرۀ مینو برای تصرف جزیرۀ ام‌الرصاص و ابوالخصیب و بستن جادۀ بصره به فاو شروع شد اما به خاطر هوشیاری دشمن و عدم تحقق اصل غافلگیری تاکتیکی و زمانی با عدم الفتح ...
بیشتر
طرح عملیات کربلای 4 با عنوان «تاکتیک ویژه» پس از حدود هزار ساعت کار روی نقشه‌ها، توسط زبده‌ترین فرماندهان جنگ طراحی شد. این عملیات سوم دی‌ماه سال 1365، در محور خرمشهر تا جزیرۀ مینو برای تصرف جزیرۀ ام‌الرصاص و ابوالخصیب و بستن جادۀ بصره به فاو شروع شد اما به خاطر هوشیاری دشمن و عدم تحقق اصل غافلگیری تاکتیکی و زمانی با عدم الفتح مواجه گردید. این مقاله درصدد پاسخ به این سؤالات است که اولاً: عملیات کربلای 4 چرا انجام گرفت؟ ثانیاً: علل شکست آنچه بود؟ ثالثاً: چه آثار و نتایجی به دنبال داشت؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. یافته‌ها نشان داد ایران برای تعیین سرنوشت جنگ و دستیابی به صلحی عادلانه، این عملیات را آغاز کرد. هرچند نتوانست در آن به اهداف از پیش تعیین‌شده برسد و عملیات پس از هشت و نیم ساعت متوقف شد، اما آثار آن عملیات به حدی شایان بود که نمی‌توان کربلای 4 را در زمرۀ شکست‌های علی‌الاطلاق برشمرد؛ چراکه اولین عامل اساسی در اغفال تمام‌عیار دشمن از انجام عملیات جدید توسط نیروهای خودی و عدم اقبال به اتخاذ استراتژی پدافندی کارآمد در منطقۀ شلمچه بود؛ تا حدی که با ترخیص بسیاری از نیروها و ترک منطقۀ نبرد توسط فرماندهان، عملاً موجبات غافلگیری همه‌جانبۀ دشمن در عملیات کربلای 5 فراهم آمد.